Sipas nenit 19, paragrafit 8 të Ligjit Nr. 03/L-222 për Administratën Tatimore dhe Procedurat, është përcaktuar e drejta e njohjes së shpenzimeve të tatimpaguesit, citojmë:

“Për përcaktimin e të ardhurave të tatueshme, tatimpaguesit i lejohet zbritje nga të ardhurat bruto për shpenzimet e bëra dhe të paguar brenda ose jashtë vendit, nëse ato janë bërë gjatë periudhës tatimore në tërësi dhe ekskluzivisht përkitazi me veprimtarinë e tij ekonomike dhe nëse ato janë të dokumentuara si shpenzime dhe pagesa të bëra.”

Sipas nenit 23 të Udhëzimit Administrativ 15/2010 për zbatimin e Ligjit Nr. 03/L-222 për Administratën Tatimore dhe Procedurat, janë përcaktuar kërkesat ligjore në lidhje me dokumentimin e shpenzimeve.

Nëse shpenzimet e ndodhura nuk dokumentohen sipas kerkesave ligjore, atëherë shpenzimet e tilla nuk konsiderohen si shpenzime të zbritshme për qellime tatimore.

Punëdhënësi (biznesi) për pagesat që i bën për personat fizikë jo-afaristë (praktikantët) obligohet të mbaj tatimin në burim në paga dhe kontribute pensionale, ashtu siç është përcaktuar me Ligj, pra duhet të trajtohen sikurse të punësuarit e tjerë.

Për praktikantët të cilët angazhohen për kohë të caktuar dhe të cilët nuk paguhen nga punëdhënësi, duhet të dëshmohet me marrëveshje që praktika është pa kompensim.

Skema e veçantë në ndërtimtari, aplikohet nëse plotësohen kriteret e përcaktuara me nenin 70 të Udhëzimit Administrativ Nr. 03/2015, si dhe nenin 6 të Udhëzimit Administrativ Nr. 06/2016.

Sqarime për aplikimin e skemës së veçantë në ndërtimtari janë dhënë edhe me Vendimin Shpjegues Publik Nr. 05/2016, në të cilën janë dhënë sqarime për sa i përket aplikimit të ngarkesës se kundërt në ndërtimtari dhe si orientim për trajtim të drejtë të shërbimeve në lëmin e ndërtimit merret Sektori F për Klasifikimi i Veprimtarive Ekonomike (NACE Rev.2).

Sipas kërkesës tuaj nëse shërbimet analiza gjeodezike të asaj rruge janë shërbime që bëhen për qëllime në lëminë e ndërtimit, atëherë këto shërbime duhet të faturohen sipas dispozitave të ngarkesës së kundërt, pra fatura duhet të jetë pa TVSH.

Bazuar në Nenin 13 të Ligjit Nr. 03/L-222 për Administratën Tatimore dhe Procedurat, si dhe Nenin 17 të Udhëzimit Administrativ Nr. 15/2010, të gjithë librat dhe regjistrimet e kërkuara, duhet të mbahen për një periudhe deri 6 (gjashte) vjeçare, citojmë;

“2. Pavarësisht nga kërkesat për mbajtjen e regjistrave të parashikuara në legjislacionet dhe udhëzimet e tjera administrative tatimore:

2.1. një person i cili ka detyrë të krijojë regjistra sipas këtij ligji do t’i mbajë ato regjistra për një periudhë prej së paku gjashtë vjet pas përfundimit të periudhës tatimore kur ka lindur një detyrim i tillë tatimor përkatës;”

Ndërsa, bazuar në Nenin 57 te Ligjit Nr. 05/L-037 për Tatimin mbi Vlerën e Shtuar, përjashtim nga ligji i lartcekur bënë ruajtja e dokumentacionit për pasurinë e paluajtshme ku regjistrat duhet të ruhen në periudhe prej njëzet (20) vite, citojmë;

“1. Me përjashtim nga ajo që është definuar në Ligjin për Administratën Tatimore dhe Procedurat, personi i tatueshëm duhet:

1.1. të mbajë librat e kërkuara me këtë ligj për periudhën së paku prej gjashtë (6) viteve, e cila fillon pas vitit në të cilin janë mbyllur ato libra;

1.2. të mbajë të gjitha regjistrimet dhe dokumentet tjera sikur që kërkohet me nenin 55 dhe 56 të këtij ligji, për periudhën më së paku prej gjashtë (6) viteve, respektivisht prej njëzet (20) viteve për pasurinë e paluajtshme, e cila fillon pas vitit në të cilin ka lindur detyrimi për TVSH, apo pasi që të ketë ndodhur zbritja e TVSH-së apo rregullimi i TVSH-së;

1.3 të respektojë të njëjtat rregulla lidhur me ruajtjen elektronike të këtyre librave, shënimeve dhe regjistrave”.

Po ashtu, bazuar paragrafin 5 të Nenin 62 të Ligjit Nr. 03/L-037 për Tatimin mbi Vlerën e Shtuar, si dhe Nenin 8 të Udhëzimit Administrativ Nr. 05/2015, përjashtimisht nga Ligji  për Administratën Tatimore dhe Procedurat bëjnë personat e tatueshëm të cilët janë të obliguar të mbajnë regjistrime mbi transaksionet e arit të investueshëm dhe të mbajnë dokumentacionin për dhjetë (10) vite, pas fundit të vitit të cilit i referohet ai dokument, citojmë;

“5. Obligimet e veçanta për personat e tatueshëm që tregtojnë dhe përpunojnë arin e investueshëm. Personat e tatueshëm duhet të mbajnë regjistrime mbi transaksionet e arit të investueshëm dhe të mbajnë dokumentacionin për dhjetë (10) vite, përjashtimisht nga Ligji përkatës për Administratën Tatimore dhe Procedurat pas fundit të vitit të cilit i referohet ai document”.

Gjithashtu, bazuar në Nenin 19 te Ligjit Nr. 03/L-029 për Tatimin mbi te Ardhura te Korporatave, shpenzimet në mjetet e paprekshme të cilat kanë afat të kufizuar përdorimi, përfshirë por duke mos u kufizuar në patentat, të drejtat e autorit, licencat për vizatime apo modele, kontratat dhe të drejtat ekskluzive, zbriten në formë të detyrimeve të amortizimit, dhe në rastet kur afati i përdorimit nuk është përcaktuar me marrëveshje, shpenzimet e amortizimit lejohen deri në njëzet (20) vite, citojmë;

“3. Në rastet kur afati i përdorimit nuk është përcaktuar me marrëveshje, shpenzimet e amortizimit lejohen deri në njëzet (20) vite”.

Si dhe, bazuar në Nenin 20 te Ligjit Nr. 06/L-032 për Kontabilitet, Raportim Financiar dhe Auditim, shoqëritë tregtare janë të obliguara të ruajnë listat e pagave në afat të pacaktuar.

Pra, bazuar ne Ligjin e lartcekur, tatimpaguesi është i obliguar ti mbaje regjistrat për një periudhe prej se paku gjashte vjet pas përfundimit te periudhës tatimore kur ka lindur një detyrim i tille tatimore, me përjashtim te rasteve te cekura me lart.

Neni 31 i Ligjit Nr. 05/L-029 për Tatimin në të Ardhurat e Korporatave, përcakton mbajtjen e tatimit në burim për Kategori të Veçanta, citojmë:

“1. Çdo tatimpagues që bënë pagesa për personat fizik jo-afarist, bujqit, fermerët, grumbulluesit e materialeve recikluese, frutave të malit, bimëve mjekuese dhe të ngjashme me to është I obliguar të mbajë tatimin në burim në shkallën prej tre përqind (3%) të bruto pagesës, në momentin e pagesës.

2.Secili tatimpagues, që kërkohet të mbajë tatimin në burim sipas paragrafit 1 të këtij neni, dorëzon pasqyrën e tatimit të mbajtur në burim dhe e transferon shumën e tatimit të mbajtur në burim në llogarinë e caktuar nga ATK-ja në një bankë, apo institucion financiar, i licencuar nga Banka Qendrore e Kosovës brenda pesëmbëdhjetë (15) ditëve pas ditës së fundit të secilit muaj kalendarik, në përputhje me aktin nënligjor të nxjerr nga Ministri.

3.Secili tatimpagues që kërkohet të mbajë tatimin në burim sipas paragrafit 1 të këtij neni, deri më 1 mars të vitit vijues të periudhës tatimore, i siguron secilit person fizik jo afarist nga i cili është mbajtur tatimi në burim, një certifikatë të tatimit të mbajtur në burim në formën e specifikuar në aktin nën ligjor të nxjerr nga Ministri.”

Po ashtu edhe Neni 31 i Udhëzimit Administrativ Nr. 02/2016, për zbatim të Ligjit Nr. 05/L-029 për Tatimin në të Ardhurat e Korporatave, përcakton mbajtjen e tatimit në burim për Kategori të Veçanta, citojmë:

“1. Tatimpaguesi që bënë pagesa për personat fizik jo-afarist, bujqit, fermerët, grumbulluesit e materialeve ricikluese, frutave të malit, bimëve mjekuese dhe të ngjashme me to, në momentin e pagesës mban tatimin në burim në shkallën prej tre përqind (3%) në bruto pagesë.

2.Tatimpaguesi që mban tatimin në burim sipas paragrafit 1 të këtij neni, dorëzon pasqyrën e tatimit të mbajtur në burim dhe e transferon shumën e tatimit të mbajtur në burim në llogarinë e caktuar nga ATK-ja në një bankë, apo institucion financiar, i licencuar nga Banka Qendrore e Kosovës, brenda pesëmbëdhjetë (15) ditëve pas ditës së fundit të secilit muaj kalendarik.

3.Tatimpaguesi i cili mban tatimin në burim sipas dispozitave të Ligjit, deri më 31 mars të vitit pasues dorëzon Raportin përmbledhës vjetor, me informacionet e nevojshme për personat të cilëve iu është mbajtur tatimi në burim. Në raport përfshihet:

3.1. Periudha tatimore;

3.2. Emri i biznesit i cili ka mbajtur tatimin në burim;

3.3. Numri Fiskal i biznesit;

3.4. Emri dhe mbiemri i personit fizik jo-afarist;

3.5. Numri identifikues i personit fizik jo-afarist;

3.6. Shuma e paguar;

3.7. Tatimi i mbajtur në burim.

4.Tatimpaguesi i cili mban tatimin në burim, deri më 1 mars të vitit pasues të periudhës tatimore, me kërkesën e personit fizik jo-afarist të cilit i është mbajtur tatimi në burim, i siguron certifikatën e tatimit të mbajtur në burim, në formën e specifikuar nga ATK.”

Pra, bazuar në dispozitat e lartë cituara, biznesi me rastin e blerjes nga personi fizik, për pagesën që ju e bëni, obligoheni të mbani tatimin në burim në shkallën prej tre përqind (3%) në bruto pagesë. Po ashtu, përgatitni një fature interne sipas së cilës edhe i njihni shpenzimet të cilat i paraqitni edhe në deklaratë vjetore. Deklarimi dhe pagesa e tatimit për Kategoritë e Veçanta bëhet në baza mujore me Formularin – WR.